Chciałabym przybliżyć wszystkim na czym polega wstępna diagnoza w psychoterapii pary w nurcie EFT, w którym nasi psychoterapeuci pracują z parami. Głęboko wierzę, a wiarę mam popartą badaniami, że uzdrowienie więzi między partnerami jest profilaktyką wszelkich chorób, poprawia jakość życia każdej z osób w związku. Bezpieczne przywiązanie jest nam potrzebne niczym tlen, żeby się rozwijać i być zdrowym. Psychoterapia pary jest:
(…) pomocą partnerom w ujrzeniu swojego związku jako tańca więzi, w rozpoznaniu ich wpływu na siebie nawzajem oraz rozpoczęcia wspólnej pracy w celu ograniczenia negatywnego tańca i niepewności, którą on napędza
Sue Johnson (str. 154, Attachment Theory in Practice)
Psychoterapia pary jest wskazana w sytuacjach, kiedy para:
• zmaga się z nasilonym konfliktem lub kryzysem
• zazdrością, wrogością, różnicami potrzeb
• dystansem, poczuciem wypalenia
• trudnościami z płodnością
• urazami więzi – zdrada, poczucie opuszczenia, zaniedbania przez partnera/małżonka
Prowadzimy psychoterapię par w podejściu EFT (Terapii Skoncentrowanej na Emocjach) stworzonym przez Sue Jonhson i Leslie Greenberga.
Proces wstępnej diagnozy jest kluczową częścią terapii EFT. Po pierwszym wspólnym spotkaniu pary, odbywają się dwie sesje indywidualne z każdym z partnerów/małżonków. Służą one poznaniu historii związku, kontekstu życia każdego z partnerów/małżonków, negatywnego cyklu pomiędzy nimi powodowanego utratą emocjonalnego podłączenia, ich historii przywiązania i doświadczeń życiowych.
Jednak uzdrawianie związku nie polega tylko na rozpoznaniu i zahamowaniu destrukcyjnych zachowań, to jest pierwszy krok. Kolejnym krokiem jest zbudowanie silniejszej i trwalszej emocjonalnej jedności, co wymaga porzucenia starych pojęć i przyjęcia czynnej, zaangażowanej postawy w związku i wspólnej pracy terapeutycznej.
Psychoterapia pary sprawia, że partnerzy/małżonkowie stają się bardziej dostępni pod względem emocjonalnym, lepiej reagują i mocniej się angażują, a to prowadzi do zacieśnienia więzów, stabilność relacji oraz satysfakcji. Wzrasta też poziom zaufania do partnera/małżonka i do siebie samego.
Psychoterapeuta wraz z parą na wstępnych spotkaniach ma zadanie:
1. Odzwierciedlić mocne strony związku.
Wszyscy czerpiemy korzyści z tego, że przypomina nam się o naszych mocnych stronach, szczególnie gdy jest nam trudno. Kiedy pary przychodzą na terapię, zwykle cierpią i doświadczają niepokoju z powodu emocjonalnego rozłączenia między partnerami.
2. Wyodrębnić i omówić negatywny cykl pary, który para opisuje, a który doprowadza do eskalacji, nacierania, wycofania – cierpienia pary. Psychoterapeuta przeformułowuje konflikt i problemy w kategoriach więzi, czyli rozpoznaje jak para radzi sobie z emocjonalnym odłączeniem, z niepokojem, jak utyka w konflikcie.
3. Omówić najważniejsze wydarzenia w ich indywidualnych historiach przywiązania – jak odnoszą się one do ich wzorców regulacji emocji i radzenia sobie oraz jak wpływają na związek. Psychoterapeuta w tej części omawia wybrane ważne doświadczenia z historii życia każdego z partnerów, które mogły wpłynąć na sposób, w jaki partnerzy widzą siebie oraz związki oraz jak nauczyli się radzić sobie z trudnymi emocjami. Uwzględniamy tu znaczące straty lub doświadczenia traumatyczne, zarówno w dzieciństwie jak i w dorosłości.
4. Omówić czynniki zewnętrzne (kontekst ich życia), które mogą wpływać na związek.
W tej części psychoterapeuta zajmuje się sprawdzeniem, na jakim etapie jest para, sprawdza przeszłe i bieżące stresory (bezpłodność, utrata pracy, przejście na emeryturę, małe dzieci, problemy zdrowotne, w tym te związane ze zdrowiem psychicznym, kwestie związane z imigracją, problemy finansowe, niewierność, nadużywanie substancji psychoaktywnych), różnice międzykulturowe, urazy więzi, traumatyczne doświadczenia w przeszłości, dostęp do wsparcia z zewnątrz lub jego brak.
5. Przedyskutować razem z parą cele terapii i przedstawić plan terapii oraz informacje o procesie terapii EFT.
W tej części spotkań para wraz z psychoterapeutą ustala czy ma wspólne cele na terapię. Jeśli tak, następuje omówienie mapy EFT, która ma ich doprowadzić do większej bliskości i poczucia bezpieczeństwa. Jeśli partnerzy mają różne cele (np. jedna z osób chce się rozstać, podczas gdy druga chce pracować nad związkiem), rolą terapeuty jest odzwierciedlenie różnic i wsparcie każdego z partnerów w wyrażeniu swoich własnych celów do drugiej osoby.
Psychoterapeuta EFT jest konsultantem procesu, a to wymaga, żeby jasno komunikował czy terapia jest możliwa, czy niewskazana, i dlaczego.
